Można stwierdzić, że dopiero w ostatniej dekadzie XX wieku winiarstwo hiszpańskie w pełni dostosowało się do współczesnych, światowych trendów. Obecnie tamtejsze winiarnie mają do zaoferowania czerwone wina w zupełnie odmienionym, nowoczesnym stylu. W całej Hiszpanii coraz więcej produkowanych jest win młodych, których atutem jest owocowy charakter oraz świeżość. Nadal jednak czerwone, dojrzałe wina hiszpańskie są cenione przez winomanów. Beczki z dębu amerykańskiego, które były nieodzowne w procesie ich dojrzewania wypierają baryłki z dębiny francuskiej (niekiedy węgierskiej lub kaukaskiej).
Uprawom czerwonych, endemicznych odmian winorośli w hiszpańskich winnicach coraz częściej towarzyszą uprawy odmian międzynarodowych, w szczególności cabernet sauvignon, syrah, merlot, petit verdot. W kupażach z miejscowymi szczepami (tempranillo, monastrell, garnacha, cariñena) dają one świetnie zrównoważone, strukturalne wina.
Wśród czerwonych win z Katalonii, obok cieszących się niesłabnącą renomą trunków z DOQ Priorat, swoją pozycję umacniają te z denominacji takich jak D.O. Montsant, D.O. Costers del Segre i D.O. Empordà.
Czerwone wina hiszpańskie (regiony i szczepy)
W ostatnich dwóch dekadach hitem na światowych rynkach są wina wytwarzane w trzech apelacjach regionu Kastylia i León, których podstawą jest szczep tempranillo z nieco bardziej surowego niż w La Rioja klimatu hiszpańskiej mesety. Region Kastylia La Mancha wciąż dostarcza ogromną ilość win w ekonomicznych cenach, jednak o zdecydowanie dużo lepszej niż jeszcze całkiem niedawno jakości, bardziej subtelnych, krągłych i owocowych. Wina z północnej Hiszpanii (Aragonii, Nawarry, pogranicza Galicji z Kastylią i León) to coś dla lubiących bardziej "bordoski" styl.
Tempranillo - Kastylia i León (D.O. Ribera del Duero, D.O. Toro, D.O. Cigales)
Tempranillo to endemiczna, hiszpańska odmiana rozpowszechniona w winnicach na całym Półwyspie Iberyjskim. W latach 80-tych winemakerzy dostrzegli, że największy potencjał drzemie w owocach dojrzewających na stanowiskach rozlokowanych wokół górnego i środkowego biegu rzeki Duero, który przecina ze wschodu na zachód Kastylię i León. Sprzyja temu klimat, szczególnie w okresie jesieni, kiedy pod wpływem wciąż intensywnie świecącego słońca winogrona są w stanie zgromadzić optymalną ilość cukru i aromatu. W polskich sklepach można znaleźć wiele bardzo dobrych, odmianowych win tempranillo z tamtejszych apelacji, ale także nie klasyfikowanych do żadnej z nich (jedynie z oznaczeniem geograficznego pochodzenia VdT Castilla y León). Zarówno młode, jak i te dojrzewające w beczce od 6 do 24 miesięcy, uwodzą swoją elegancją. Są skoncentrowane, soczyste, charakterne i bardzo smaczne. Można byłoby stworzyć prawdziwie długą ich listę, w której znalazłyby się: Vega Sicilia Valbuena 5º, Corimbo, Pago de los Capellanes El Nogal, Malleolus de Sanchomartín, Pago de Carraovejas El Anejón, Numanthia, Almirez, Tardencuba Autor, Balvinar.
Tempranillo - D.O.Ca Rioja
Aktualnie czerwone wina robione ze szczepu tempranillo w słynnej hiszpańskiej apelacji muszą konkurować już nie tylko z modnymi "tintos" z Kastylii i León. Nie oznacza to wcale utraty prestiżu D.O.Ca Rioja lecz konieczność przedefiniowania ich stylu, która swoją drogą jakiś czas temu już się zadziała. Tamtejsze wina są obecnie bardziej owocowe, zdecydowanie stawia się na ich świeżość kosztem "mocno dębowego" nosa. W porównaniu z typową "riberą" wciąż jednak będą miały nieco więcej słodyczy, mniej zwartego owocu, garbniki delikatniejsze i mniejszą kwasowość. Niektóre winiarnie (na szczęście) wciąż robią wina nawiązujące do klasycznego stylu. To prawdziwe perły oszlifowane pod kątem wymagań współczesnego konsumenta, które na degustujących robią wspaniałe wrażenie. Polecamy m.in. Prado Enea Gran Reserva, Valenciso Reserva, La Rioja Alta Gran Reserva 904, Castillo Ygay Gran Reserva Especial, Viña Tondonia Reserva, La Montesa, Miguel Merino Viñas Jovenes.
Garnacha - Katalonia, Aragonia, Nawarra, Madryt
Odmiana winorośli garnacha (grenache) od przeszło stu lat jest bardzo rozpowszechniona w uprawach na terytorium całej Hiszpanii. Kiedyś wykorzystywano ją tam wyłącznie do masowej produkcji lekkich, owocowych win. Obecnie służy także do wytwarzania również najwyższej klasy czerwonych trunków, szczególnie gdy winogrona pochodzą ze starych, kilkudziesięcioletnich nasadzeń w najlepszych siedliskach. Takie znajdują się w niektórych winiarskich regionach Katalonii (na łupkowych podłożach w D.O.Q. Priorat, D.O. Montsant), Aragonii (D.O. Campo de Borja), okolicach Madrytu (D.O. Méntrida, D.O. Vinos de Madrid) i w Nawarze (D.O. Navarra). Dobre hiszpańskie wina odmianowe ze szczepu garnacha charakteryzuje elegancja, skoncentrowany owoc z nutami ziołowo-kwiatowymi, delikatna budowa i stosunkowo mała taniczność. Wśród najlepszych hiszpańskich grenache polecamy Les Manyes, Alto Moncayo Veraton, La Bruja Avería, Garnacha de Arrayán, Tierga. Ciekawe są także kupaże garnacha ze szczepem tempranillo z D.O.Ca. Rioja oraz z cariñena z D.O.Q. Priorat.
Mencía - Kastylia i León (D.O. Bierzo) i Galicja (D.O. Ribeira Sacra, D.O. Valdeorras)
Czerwony szczep uprawiany głównie w północno-zachodniej części Kastylii i León oraz w interiorze hiszpańskiej Galicji. Niegdyś sądzono, że jest to zaadaptowany w tamtejszych warunkach klimatycznych klon francuskiej odmiany cabernet franc. Daje wina potężnie owocowe, mocno aromatyczne (wyraźne nuty czerwonych owoców), z lekką lub średnią budową oraz niewielką naturalną kwasowością. Ma potencjał do dojrzewania w beczkach, chociaż jej największe walory znajdziecie w winach młodych. Coś dla tych, którzy lubią styl francuskich win ze szczepów pinot noir lub gamay. Najlepsze odmianowe wina mencía, które wciąż są stosunkowo niedrogie, wytwarzane są w apelacji D.O. Bierzo oraz w D.O. Ribeira Sacra. Polecamy Pétalos del Bierzo, Mengoba Mencía de Espanillo, Avancia Cuvée Mosteiro, Fedellos do Couto Cortezada, Regina Viarum Mencía.
Monastrell - Murcja, Wspólnota Walencjańska
Monastrell to winny szczep niegdyś rozpowszechniony głównie na południu Francji (znany tam jako mourvèdre), który stosunkowo niedawno swoją prawdziwą "ojczyznę" odnalazł w winnicach na śródziemnomorskim wybrzeżu Hiszpanii. Daje mocarne wina o ciemnowiśniowej barwie, umiarkowanej kwasowości, z mocnym alkoholem i dużą koncentracją garbników. W bukiecie dominują dżemowe nuty czarnych owoców oraz ostrych przypraw (pieprzu). Zwykle hiszpańskie wina ze szczepu monastrell starzone są w dębowych beczkach. Najlepsze znajdziecie wśród powstających w apelacjach D.O. Jumilla (Juan Gil Etiqueta Amarilla), D.O. Yecla (Hécula), D.O. Alicante (Curro, Tarima, Al Muvedre) i D.O. Valencia (Rafael Cambra Uno). Monastrell prezentuje się bardzo dobrze w kupażach z syrah lub cabernet sauvignon.
Syrah - Katalonia, Kastylia La Mancha, Murcja
Syrah, popularny szczep międzynarodowy, w hiszpańskich winogradach stał się popularny dopiero w 80 latach XX wieku. Okazuje się, że na Półwyspie Iberyjskim można wytwarzać z niego porządne wina, chociaż o zdecydowanie innym charakterze niż te z Australii czy z francuskiej Doliny Rodanu (nie są zbyt kwasowe, garbnikowe, w bukiecie mają więcej nut owocowych i ziołowych niż mięsnych). Godne uwagi są niektóre odmianowe syrah z apelacji D.O. Jumilla (Taus Fusion, Altico Syrah) i D.O. Yecla w Murcji, D.O. Costers del Segre (Thalarn, Leix) i D.O. Penedès w Katalonii oraz D.O. Méntrida w Kastylii La Manchy (Malpaso, Arrayán Syrah).
Cabernet Sauvignon - Wybrzeże śródziemnomorskie Hiszpanii, Kastylia La Mancha, Kastylia i León
Międzynarodowa odmiana winorośli, która póki co w hiszpańskich winach odmianowych nie wypada najlepiej na tle win z regionów winiarskich nowoświatowych (USA, Australia, Chile) i europejskich (Francja, Włochy). W Hiszpanii doskonale sprawdza się za to w blendach z innymi odmianami: garnacha (D.O.Q. Priorat, D.O. Montsant, D.O. Penedès), monastrell (D.O. Jumilla, D.O. Yecla), tempranillo (D.O. Ribera del Duero, D.O. Navarra). Daje wina skoncentrowane, garbnikowe, z wyraźnymi nutami porzeczek, przypraw i czekolady.
Wśród pozostałych czerwonych szczepów uprawianych w Hiszpanii warto zwrócić uwagę na bobal (wina wyraźnie kwasowe, owocowe, z małym alkoholem) i listán negro (szczególnie z wulkanicznych podłoży z Wysp Kanaryjskich: mało kwasowe, lekkie, mineralne).
