Historyczny Madryt dzieli się na dwie części. Starszą, o gęstej zabudowie zwaną przez niektórych Madrytem Habsburgów oraz nowszą, rozlokowaną na większej przestrzeni nazywaną Madrytem Burbonów. Największe atrakcje Madrytu znajdują się w obydwu turystycznych częściach miasta. Poza samą stolicą Comunidad Autonoma de Madrid ma znacznie mniej do zaoferowania, aczkolwiek i tam odnajdziemy miejsca, które na pewno warto jest zwiedzić i zobaczyć.
Wśród zabytków Madrytu niełatwo jest odnaleźć takie, których historia sięga czasów hiszpańskiego średniowiecza. Co prawda miasto założyli już w IX wieku Maurowie, jednak z tamtych czasów nie pozostały w nim praktycznie żadne budowle. Wówczas to emir kordobański Muhammad I wzniósł na brzegu rzeki Manzanares wielką twierdzę wokół której z czasem powstała niewielka osada nosząca nazwę Mayrit. Miała ona za zadanie strzec granic muzułmańskiego emiratu przed atakami chrześcijańskich wojsk z północnej części Półwyspu Iberyjskiego. Z tamtego okresu pochodzą pozostałości po jej murach na brzegu rzeki.
Obecnie na wzgórzu na którym wznosił się dawny muzułmański alkazar znajduje się symbol trwającej po dzień dzisiejszy monarchii, pałac królewski - Palacio Real. Budowla, której budowę rozpoczęto w 1755 roku wyróżnia się białą, klasycystyczną fasadą nadającą mu wrażenie surowości ale też elegancji. Ten drugi pod względem wielkości pałac w zachodniej Europie mieści w swoim wnętrzu prawie 3,5 tysiąca pomieszczeń. Co ciekawe nie mieszka w nim na stałe obecna rodzina królewska, która na swoją rezydencję obrała Palacio de la Zarzuela położony na przedmieściach Madrytu. Warto zwiedzić urządzone z przepychem wnętrza pałacu w tym salę tronową (Salón del Trono), gabinet porcelanowy (Saleta de Porcelana), rokokowy salon Gaspariniego (Salón de Gasparini), zbrojownię (Real Armería), kaplicę (Real Capilla) oraz Muzeum Farmacji (Real Farmacia).
W budynku znajduje się wiele wspaniałych malowideł, rzeźb, gobelinów, porcelan i innych dekoracji autorstwa artystów takich jak Goya, Tiepolo, Giaquinto, Caravaggio, Bosch czy Rubens. Z zewnątrz kompleks pałacowy wyróżnia się wielkim Placem Broni (Plaza de Armas), parkiem Campo del Moro oraz ogrodami Jardines de Sabatini, a także budynkiem wyświęconej w 1993 roku przez Jana Pawła II nowej katedry Santa María la Real de la Almudena. Pomiędzy przednią fasadą pałacu i neoklasycystycznym gmachem teatru królewskiego Teatro Real znajduje się wybudowany z polecenia Napoleona Bonaparte plac - Plaza de Oriente.
Co warto zwiedzać w Madrycie? Z pewnością jego liczne place. Jako ścisłe centrum stolicy oraz całej Hiszpanii uznaje się Puerta del Sol. To wielki plac, na którym mieści się tzw. kilómetro cero (kilometr 0), miejsce od którego są liczone odległości do wszystkich miejsc w kraju. Reprezentuje go płaskorzeźba wkomponowana w deptak przebiegający pod budynkiem Real Casa de Correos. Ta neoklasycystyczna budowla charakteryzuje się wieżą z zegarem. To właśnie jego bicie o północy 31 grudnia obwieszcza początek nowego roku. Z każdym uderzeniem zjadają oni wtedy jedno winogrono.
Na Puerta del Sol znajdziemy kolejny ważny dla mieszkańców symbol. Jest nim rzeźba niedźwiedzia wspinającego się na drzewo poziomkowe tzw. Estatua del Oso y el Madroño. Wizerunek ten umieszczony jest na fladze oraz herbie Madrytu. Innym elementem, z którym kojarzy się plac jest wielki neon andaluzyjskich win Tío Pepe. Ma aż 25 metrów szerokości, 10 wysokości, a cała konstrukcja (na którą składa się 300 metrów neonu oraz różnego rodzaju podpory i wzmocnienia) waży przeszło 70 ton. Jest tak zaprojektowany by mógł wytrzymać siłę wiatru wiejącego z prędkością 250 km/h. Puerta del Sol to bardzo ruchliwy punkt miasta, ulubione miejsce spotkań mieszkańców. Stąd też turyści zwykli zaczynać zwiedzanie starego miasta.
Kolejnym słynnym placem Madrytu jest Plaza Mayor. Jest on dużo mniejszy (129 m x 94 m) niż Puerta del Sol ale właśnie tutaj poznamy najlepiej historię stolicy Hiszpanii w XVII wieku. Zanim otrzymał w 1619 roku ostateczny kształt mieściło się w tym miejscu targowisko. Budynki otaczające plac charakteryzują się arkadowymi przyziemiami oraz rzędami długich balkonów. Na Plaza Mayor odbywały się najważniejsze publiczne wydarzenia ówczesnej stolicy: procesy inkwizycji, korridy, beatyfikacje. Najbardziej rozpoznawalne elementy placu to fasady budynków Casa de la Panadería (z alegorycznymi malowidłami, balkonem królewskim i dwoma iglicami zdobiącymi dach), pomnik króla Filipa III na koniu z 1616 roku (Estatua de Felipe III) oraz jedna z dziewięciu bram prowadzących do niego stromymi schodami nazywana Arco de Cuchilleros. Nieopodal Plaza Mayor leży inny plac, znacznie starszy gdyż pamiętający czasy średniowiecza.
Plaza de la Villa jest malowniczym i zacisznym miejscem starego Madrytu omijanym przez rzesze turystów. Najbardziej charakterystycznymi budowlami są tam reprezentujące architekturę gotycko-mudéjar Casa y Torre de los Lujanes (XV w.), Casa de Cisneros w stylu plateresco z elementami mudéjar (XVI w.) oraz dawne więzienie i siedziba władz miasta Casa de la Villa. W okolicach Puerta del Sol znajdziemy najpiękniejszy klasztor stolicy, Monasterio de las Descalzas Reales. Surowa, renesansowa fasada pochodzącej z XVI wieku świątyni Klarysek nie zdradza tego co kryje się wewnątrz. Znajdziemy tam pełne magii i mistycyzmu sale kryjące prawdziwe skarby sztuki. Największe wrażenie robią zdobione freskami od podłogi aż po sam sufit ściany korytarzy, kaplic oraz komnat. Autorami malunków byli m.in. Rubens (zaprojektował także gobeliny), Tycjan, Zurbarán, Murillo i Bruegel.
Najbardziej reprezentacyjną arterią biegnącą przez habsburską część Madrytu jest Gran Vía. Na jednym z jej końców leży wielki plac Plaza de España wokół którego mieszczą się dwa największe niegdyś wieżowce: Torre de Madrid oraz Edificio de España. Znajdujący się tam park zwraca uwagę głównie za sprawą wielkiej fontanny z pomnikiem dedykowanym Cervantesowi pod którym widnieją dwie statuy przedstawiające bohaterów jego nieśmiertelnej powieści: Don Kichota i Sancho Panzę jadących na swych "rumakach". Jednym z najczęściej fotografowanych miejsc w Madrycie jest położona w parku Parque del Oeste niedaleko Plaza de España, licząca ponad 2.200 lat świątynia Templo de Debod. Zabytek ten nie pochodzi wcale z Hiszpanii tylko z Egiptu. Został przeniesiony z Dolnej Nubii na skutek budowy Tama Asuańskiej na Nilu i ofiarowany Hiszpanom w 1968 roku. To jedno z ulubionych miejsc mieszkańców Madrytu, z którego podziwiają zachody słońca. Na drugim krańcu Gran Vía, na zbiegu arterii z Calle de Alcalá mieści się najcenniejsza użytkowa nieruchomość stolicy, neorenesansowa kamienica Edificio Metrópolis.
Za wschodnią granicą części habsburskiej znajduje się Madryt Burboński rozbudowany w znacznej mierze z inicjatywy monarchy Karola III. Jego najbardziej reprezentatywną arterią jest Paseo del Prado, szeroki i zielony bulwar biegnący w południowym kierunku od placu Plaza de Cibeles. Z wielu powodów jest to emblematyczne miejsce dla rodowitych mieszkańców Madrytu, a zarazem najpopularniejszy element zdobiący pocztówki. Pośrodku placu stoi marmurowa fontanna poświęcona frygijskiej bogini płodności Kybele (Fuente de Cibeles). To właśnie tutaj (kąpielą w niej) kibice świętują sportowe sukcesy reprezentacji narodowej oraz słynnego Real Madrid C.F. Wokół wielkiego placu znajduje się kilka interesujących budowli. Są to w szczególności eklektyczny gmach poczty Palacio de Comunicaciones zbudowany na początku XX wieku oraz nieco przyćmione jego imponującą architekturą budynki Banco de España, Palacio de Linares i Palacio de Buenavista.
Wokół Paseo del Prado mieszczą się wielkie atrakcje Madrytu jakimi są niezliczone obiekty kulturalne, w szczególności wspaniałe muzea. Najsłynniejszym z nich jest Museo del Prado, które w swoich zbiorach posiada dzieła najwybitniejszych artystów takich jak Velázquez, Goya, El Greco, Rubens, Tycjan, Rafael, Bosch, Memling, Dürer czy Rubens. Kolejnym obiektem muzealnym wartym zwiedzenia jest Centro de Arte Reina Sofía. Znaleźć w nim można wybitne dzieła sztuki współczesnej (od początku XX wieku do chwili obecnej). Najbardziej znanym jest wielkie płótno (3,50 x 7,80 m) Picassa zatytułowane Guernica. Trzecim wielkich madryckich muzeów zaliczanych do tzw. Trójkąta Sztuki (Triángulo del Arte) jest Museo Thyssen-Bornemisza. Jego prywatne zbiory są uzupełnieniem wspaniałych kolekcji znajdujących się w Prado i Reina Sofía, od włoskiego gotyku aż po pop art.
Mniej więcej w połowie bulwaru Paseo del Prado znajduje się inny ważny plac na mapie stolicy, Plaza de Cánovas del Castillo. Wyróżnia go oczywiście wspaniała fontanna, tym razem poświęcona rzymskiemu bogowi Neptunowi, neoklasycystyczna Fuente de Neptuno. Dla odmiany właśnie w niej świętują sukcesy kibice drugiej stołecznej drużyny piłkarskiej - Atlético de Madrid. Dookoła tego ruchliwego ronda wznoszą się fasady luksusowych hoteli Ritz oraz Westin Palace. Zmierzając na południowy kraniec bulwaru miniemy ogrody botaniczne Real Jardín Botánico i dotrzemy do hali dworca Atocha. To wielka, szklana konstrukcja wykonana ze szkła i żeliwa. Wewnątrz znajduje się prawdziwy ogród pełen roślin tropikalnych (jest ich podobno około 7.200 reprezentujących 260 gatunków). Stacja Atocha była jednym z miejsc, w pobliżu których eksplodowały w pociągach bomby podczas zamachów z 11 marca 2004 roku (11-M).
Nieco dalej od centrum znajduje się największa, jak przystało na stolicę Hiszpanii arena korridy - Plaza de Toros de Las Ventas. Jest ona w stanie pomieścić 23.798 widzów. Zbudowano ją w 1929 roku, budowla prezentuje styl neomudéjar wzorowany na średniowiecznej architekturze mauretańskiej na ziemiach podbitych przez chrześcijan. Najlepiej dojechać jest tam bezpośrednio metrem (przystanek "Ventas"). W każą niedzielę lub urzędowe święto można na niej za przystępną cenę zobaczyć zmagania toreadorów. Szczególnie warto jest uczestniczyć w wielkiej, stołecznej fieście Feria de San Isidro (15 maja). Jeśli interesuje nas fenomen oraz historia korridy koniecznie powinniśmy zwiedzić znajdujące się tam muzeum (Museo Taurino). Arena walk byków jest również wykorzystywana jako miejsce wielkich wydarzeń kulturalnych oraz sportowych. Miały tam miejsce m.in. koncerty wielkich gwiazd muzyki (The Beatles, Iron Maiden, AC/DC, Coldplay, R.E.M.) czy turnieje tenisowe (Davis Cup 2008, Red Bull X-Fighters).
Fani piłki nożnej z pewnością powinni zobaczyć stadion Realu Madryt - Estadio Santiago Bernabéu (stacja metra Santiago Bernabéu). Wybudowana w 1947 roku arena sportowa zaliczana jest do grona "elitarnych", była kilkukrotnie przebudowywana, aktualnie jest w stanie pomieścić 85.454 kibiców (chociaż w koncercie U2 uczestniczyło ok. 110.000 widzów). Program zwiedzania tzw. Tour Bernabéu obejmuje m.in. oglądanie panoramy stadionu, przyjrzenie się z bliska murawie, piłkarskim szatniom, tunelowi, loży prezydenckiej, sali do pomeczowych konferencji prasowych, ekspozycji trofeów, strefie poświęconej legendarnemu graczowi "królewskich" - Alfredo di Stefano oraz nowoczesnej auli dedykowanej historii klubu (Sala mejor club de la historia).
