Pierwszymi wytwórcami flanu byli starożytni Rzymianie, którzy wykorzystali jajka kurze do wytworzenia tej słodkości (to właśnie dopiero w tamtych czasach udomowiono te ptactwo). Przepis wędrował w średniowieczu przez południową i centralną część Europy. Z łacińskiej nazwy "flado" przeobraził się we francuski "flaon" oraz niemiecki "fladen". Wreszcie jako flan zadomowił się w Hiszpanii. Tutaj recepturę zaczęto śmielej wzbogacać o dodatkowe składniki. Maurowie urozmaicili ją migdałowymi i cytrusowymi dodatkami. Przepis powędrował w ślad za karawelami Krzysztofa Kolumba ku brzegom Nowego Świata gdzie również się spopularyzował. Ze względu na powszechność składników (jajka, mleko, cukier) flan był rarytasem nie tylko na dworach. Stał się słodyczą osiągalną dla większości klas społecznych. Z biegiem czasu utracił swoją popularność w gastronomii europejskiej. Przetrwała ona do dziś jedynie na Półwyspie Iberyjskim i w krajach Ameryki Łacińskiej.
Do któregokolwiek zakątka Hiszpanii dotrzecie możecie być pewni, że flan znajdziecie w menu większości restauracji. Warto spróbować najpierw jego klasyczną wersję bazującą na podstawowych składnikach tzw. flan casero. Jednak w żadnym wypadku nie należy na niej poprzestawać. Można go łączyć praktycznie ze wszystkimi dodatkami: migdałami, wanilią, cynamonem, świeżymi owocami, płynną czekoladą, pistacjami, konfiturami... To prawdziwa gratka dla kreatywnych, domowych cukierników. Łatwy przepis, a z odrobiną fantazji można wyczarować nie lada rarytas.
FLAN CASERO
Składniki dla 6 osób:
- 600ml tłustego mleka
- 3 całe jajka i 2 żółtka
- 1 laska wanilii (lub pół łyżeczki esencji waniliowej)
- 6 łyżek cukru + 6 łyżek cukru aby przygotować karmel
Wykonanie:
Przygotowujemy karmel:
- W niewielkim rondlu o grubym dnie umieszczamy 6 łyżek cukru i podgrzewamy na małym ogniu aż cukier się skarmelizuje (nie mieszamy cukru łyżką, aby w karmelu nie utworzyły się twarde kryształki cukru).
- Gorący karmel przelewamy do 6 małych foremek i rozprowadzamy karmel po dnie naczynek (potrzebna jest szybkość aby karmel nie zastygł, możemy też zamiast użyć 6 małych foremek wykorzystać 1 dużą).
- Aby usunąć resztki stwardniałego karmelu z rondla w którym go przygotowywaliśmy, wypełniamy go wodą i doprowadzamy ją do wrzenia.
Wykonujemy krem:
- Zagotowujemy mleko razem z ziarenkami wyskrobanymi z laski wanilii i odstawiamy je do ostygnięcia.
- Ubijamy mikserem pozostały cukier razem z jajkami, a następnie dolewamy ostudzone mleko z ziarenkami wanilii i przelewamy masę do foremek.
- Foremki układamy w większej blasze do pieczenia, którą wypełniamy wrzątkiem do połowy wysokości naczynek do zapiekania flanu.
- Całość umieszczamy w piekarniku i pieczemy 45 minut w temperaturze 170’C.
Flan najlepiej podawać schłodzony - przesuwamy nożem dookoła wewnętrznej krawędzi foremki, przykrywamy ja talerzykiem i energicznie odwracamy, aby karmel z dna naczynka znajdował się na górze deseru. Możemy podać go z czymkolwiek np. z truskawkami lub innymi owocami. Jako ciekawostkę dodam, że w średniowieczu dodatkiem bywał pieprz, ser, szpinak albo ryba (?!?).
