Historia Albarracín pobudza wyobraźnię, krajobrazy zniewalają, a spokój ujmuje. Jego starówkę można przemierzyć spokojnym spacerem w niespełna godzinę. Sęk w tym, że Albarracín uzależnia, tak bardzo, że nie chce się go opuszczać. Podczas spaceru wzrok skupia się na każdym detalu średniowiecznej i późniejszej architektury: kamiennych ścianach domów oplatających ciasne i kręte uliczki, rdzawym kolorze dachówek lśniących w słońcu, romantycznych fasadach pałaców, dominującej nad miastem sylwetki gotycko-renesansowej katedry. W kontekście zwiedzania Albarracín, jego położenie z dala od dużych ośrodków turystycznych popularnych wśród obcokrajowców jest dużym atutem. Miasteczko zwiedzają głównie Hiszpanie, szczególnie w weekendy lub podczas wakacji.
Albarracín. Historia miasta.
Aby w pełni zrozumieć magię Albarracín trzeba poznać jego historię. Ta najważniejsza rozpoczęła się wraz z przybyciem w te strony Maurów. W tych niegościnnych pod względem topografii stronach osiedlił się berberyjski ród Al-Banu-Razín. Stworzył tutaj niezależny taifat, który z czasem musiał podporządkować się władzy kalifatu sprawowanej przez dynastię Almorawidów. Powstały zalążki pięknego miasta wzniesionego na zboczach pasma gór zwanych dziś Sierra de Albarracín.
W czasach rekonkwisty miasto zostało przekazane dobrowolnie członkom szlacheckiego rodu Azagra z Nawarry, chrześcijanom którzy mimo wszystko uznawani byli za wasali muzułmańskiego królestwa. Albarracín bezskutecznie próbował zdobyć w 1220 roku Jaime I, król Aragonii. Chrześcijanie przejęli trwałą kontrolę nad miastem dopiero po jego skutecznym oblężeniu, w 1285 roku za panowania Piotra III Wielkiego. Pozostali w nim Moryskowie przyczynili się do powstania podziwianej w dzisiejszych czasach architektury chrześcijańskiej, w której zaznaczają się wyraźne wpływy sztuki arabskiej.
Zwiedzanie Albarracín.
Miasto wznoszące się na wysokości 1171 m n.p.m. nad rzeką Rio Guadalaviar podzielone jest na dwie niezależne części, dzielnicę Arrabal oraz Casco Antiguo czyli starówkę. Góruje nad nim skaliste wzgórze, po którego grzbiecie wspinają się mury zbudowane w XIV wieku przez chrześcijan. Przechadzając się po nich można delektować się wspaniałą panoramą starówki. Na tym samym wzniesieniu znajduje się wieża Torre del Andador, konstrukcja wykonana na przełomie X i XI wieku przez muzułmanów. Druga wieża zawdzięczana arabskim budowniczym, Torre de doña Blanca, mieści się w samym miasteczku w pobliżu cmentarza. Na potężnej, urwistej skale widocznej tuż nad starówką mieści się arabski zamek zbudowany na miejscu dawnych fortyfikacji wzniesionych przez Rzymian i Wizygotów.
Wizytówką Albarracín są charakterystyczne, wysokie domy. Ich dolna kondygnacja zbudowana jest z reguły z wapienia, natomiast wyższe pokryte są tynkiem w kolorze przypominającym róż. Warto zwrócić uwagę na pewien narożny dom o nazwie Casa de la Julianeta, wciśnięty między dwie zbiegające się ze sobą uliczki. Nietypowość jego kształtów (bardzo nieregularna geometria) jest typowa dla miejscowej architektury. Wymusiła ją konieczność dostosowania się do istniejącej wokół gęstej zabudowy.
Podczas zwiedzania Albarracín nie sposób jest pominąć urokliwy, częściowo otoczony arkadami miejski rynek - Plaza Mayor. W otaczających go kamienicach podziw wzbudza harmonijne komponowanie się elementów kamienno-gipsowych z drewnianymi. Jedną z nich zdobi narożny balkon, którego reprodukcja znajduje się w "Poble Espanyol" w Barcelonie. Na Plaza Mayor znajduje się miejski ratusz z tarasem widokowym, z którego rozciąga się wspaniała panorama okolic. Stara część miasta pochwalić się może domami "wiszącymi" na urwistej skale nad rzeką Guadalaviar.
Jednym z najważniejszych zabytków miasta jest późnogotycka katedra (Catedral del Salvador) przebudowana w XVI wieku w duchu sztuki renesansowej. Wewnątrz świątyni znajduje się retabulum z 1566 roku przedstawiające scenę Przemienienia Pańskiego, a w jednej z bocznych kaplic renesansowy drewniany ołtarz ze scenami z życia św. Piotra. Na zewnątrz katedry uwagę przykuwa wieża, której najwyższa kondygnacja na planie ośmiokąta zwieńczona jest dachem przykrytym kolorową, ceramiczną dachówką. Tuż obok stoi stary pałac biskupi (Palacio Episcopal) mieszczący muzeum diecezjalne, którego eksponaty reprezentują sztukę sakralną z XIV-XX wieku. Najstarszym kościołem w Albarracín jest Iglesia de Santa María, zbudowany najprawdopodobniej jeszcze przed XII wiekiem, przebudowany w XVI wieku. Iglesia de Santiago, to późnogotycka świątynia wyróżniająca się piękną, choć pozbawioną ornamentyki dzwonnicą.
