Wytrawne, półwytrawne, słodkie, wzmacniane. Młode oraz bardzo dojrzałe. Na podniebieniu lekkie lub z aksamitną teksturą. Owocowe, kwiatowe, ziołowe, mineralne lub przepełnione beczkowymi aromatami. Każdy z miłośników białych win znajdzie w Hiszpanii coś dla siebie.
Młode białe wina hiszpańskie (wytrawne i półwytrawne)
W Hiszpańskich winnicach można znaleźć prawdziwe bogactwo białych odmian winorośli. Uprawiane są tam liczne odmiany endemiczne oraz szczepy międzynarodowe. Owoce tych winorośli sprawdzają się najlepiej w winach wytwarzanych szczególnie w regionach, których klimat i właściwości gleb najbardziej sprzyjają ich dojrzewaniu. Chcąc kupić dobre, białe wino z Hiszpanii warto kierować się poniższym kluczem:
Albariño - Galicja (D.O. Rías Baixas)
Dobre, młode wina odmianowe z regionu Rías Baixas charakteryzuje aromatyczność (bogaty, owocowo-kwiatowy bukiet z nutami jabłek, cytrusów i białych owoców pestkowych), mineralność (słonawe nuty), dobra budowa, lekka wytrawność i rześkość. Właściwości szczepu albariño podkreśla jeszcze bardziej dojrzewanie niektórych win nad osadem z drożdży. Polecane przez nas wina albariño z D.O. Rías Baixas to: Pazo Señorans Albariño, Nora da Neve, Condes De Albarei En Rama, Pazo Piñeiro de Lusco, Absum Varietales.
Chardonnay - Nawarra (D.O. Navarra), Aragonia (D.O. Somontano), Katalonia (D.O. Penedès, D.O. Costers del Segre, D.O. Empordà)
Hiszpania nie jest krajem, w którym produkowane są chardonnay mogące konkurować z podobnymi winami z państw takich jak Francja, Nowa Zelandia czy Stany Zjednoczone. Winiarzom hiszpańskim trudno znaleźć jest siedliska, w których winorośl ta napotkałaby optymalny dla siebie klimat oraz podłoża. Młode hiszpańskie wina ze szczepu chardonnay są przeważnie krągłe, mało złożone, dosyć ściśnięte i lekko kwasowe. W ich bukietach dominują nuty owoców tropikalnych i cytrusów. Te dosyć dobre wytwarza się w północno-wschodniej Hiszpanii: Katalonii, Aragonii i Nawarze. Dużo ciekawsze są hiszpańskie chardonnay z tych samych regionów dojrzewające w dębowych beczkach.
Godello - Galicja (D.O. Valdeorras) i Kastylia i León (D.O. Bierzo)
Godello to galicyjska odmiana winorośli często porównywana z albariño. Daje bardzo aromatyczne wina o owocowym bukiecie, w którym przeważają nuty owoców białych i tropikalnych z ziołowo-kwiatowym tłem. Mają jeszcze więcej struktury niż albariño, są bardziej mineralne, mniej kwasowe i wytrawne. Charakterystyczna jest dla nich wyraźnie goryczkowa końcówka neutralizująca słodycz. W produkcji młodych win godello często stosuje się proces dojrzewania nad osadem. Nadają się do starzenia w dębowych beczkach. Bezdyskusyjnie, najlepsze młode odmianowe wina ze szczepu godello znajdziecie w apelacjach D.O. Valdeorras i D.O. Bierzo: Guitián Godello Vendimia Tardía, Valdesil Godello Sobre Lías, Avancia Cuvée de O, Gaba Do Xil Godello.
Macabeo (viura) - D.O.Ca Rioja, Katalonia (D.O. Penedès)
Ten biały szczep winorośli bardzo rozpowszechniony w hiszpańskich winnicach daje wina odmianowe z mało ekspresyjnym aromatem. Pachną przeważnie cytrusami, czasami z nutą bananów, zielonych jabłek lub polnych kwiatów. Są zwykle delikatne, mają niedużą kwasowość. Poprawne młode wina z tego szczepu wytwarzane są głównie w apelacjach D.O.Ca Rioja i D.O. Penedès. Zdecydowanie lepiej wypadają wina, w których macabeo jest częścią kupażu, szczególnie z garnacha blanca lub xarel·lo. No i oczywiście klasyczne (dojrzewające długo w beczkach) białe "riojy"...
Sauvignon Blanc - Kastylia i León (D.O. Rueda) i Katalonia (D.O. Penedès)
Chociaż międzynarodowa odmiana sauvignon jest już dosyć popularna w winogradach w Hiszpanii, traktowana jest przez hiszpańskich winiarzy zdecydowanie komplementarnie. Wyjątkiem mogą być wina z regionu Rueda w Kastylii i León, ponieważ stanowi w ofercie tamtejszych winiarni wzbogacenie portfolio oparte na odmianowych verdejo (samodzielnie lub jako kupaż sauvignon blanc/verdejo). Są to wina o zdecydowanym aromacie z ładną kompozycją nut owocowych (owoce tropikalne) i kwiatowych. Całkiem dobre i niedrogie są także hiszpańskie sauvignon blanc z D.O. Penedès i północnych apelacji w Katalonii.
Verdejo - Kastylia i León (D.O. Rueda)
Verdejo to biały, hiszpański szczep mający swoich wielbicieli wśród winomanów na całym świecie. Młode wina odmianowe verdejo są aromatyczne, w ich złożonych bukietach dominują nuty cytrusów, owoców pestkowych, trawiaste i anyżu. Duża, naturalna kwasowość odmiany niweluje jej ekstraktywność i zapewnia niezrównaną świeżość trunku. Od win najprostszych do tych dojrzewających nad osadem, verdejo z D.O. Rueda to w większości przypadków satysfakcjonujący konsumenta wybór. My polecamy szczególnie: Quintaluna, Ossian Capitel, Afortunado, Naiades i Verdeal.
Do białych odmian winorośli, które mają znacznie mniejsze znaczenie w winiarstwie hiszpańskim należą;
Xarel·lo - kataloński szczep znany głównie jako jeden z "komponentów" musującej cavy; daje smaczne wina odmianowe z owocowo-ziołowym bukietem oraz mocno zaznaczoną strukturą i kwasowością (prawdziwym hitem jest wino Cargol Treu Vi z D.O. Penedès)
Merseguera - śródziemnomorska winorośl popularna w uprawach w okolicach Walencji; daje wina rustykalne, lekkie, o małym alkoholu i niskiej kwasowości.
Malvasía - bardzo aromatyczny (charakterystyczne nuty kwiatów, brzoskwiń i migdałów), antyczny szczep popularny na całym wybrzeżu Morza Śródziemnego; w Hiszpanii głównie wykorzystywany w kupażach z bardziej neutralnymi szczepami, chociaż daje bardzo smaczne wina z wulkanicznych podłoży Wysp Kanaryjskich.
Palomino - niegdyś popularna winorośl w winogradach w prawie całej Hiszpanii, daje jednak proste, niearomatyczne i mało kwasowe stołowe wina; niezastąpiona w produkcji win wzmacnianych sherry i manzanilla z Andaluzji.
Wśród szczepów stosowanych w produkcji białych win hiszpańskich znaleźć można kilka międzynarodowych i endemicznych odmian aromatycznych oraz nowych krzyżówek vitis vinifera: gewürztraminer, moscatel, riesling, viognier, garnacha blanca, tempranillo blanco, treixadura, parellada. Powstające z nich odmianowe wina hiszpańskie wciąż wypada traktować jako "eksperymentalne". Bez nich nie powstałyby jednak jedne z najlepszych "blancos" z Hiszpanii:
Wina białe hiszpańskie dojrzewające w beczce
Mimo tego, że hiszpańskie winiarnie w produkcji win białych podążają za konsumenckimi trendami (młode, świeże i owocowe), wciąż widać ich sentyment do dojrzewania ich w dębowej beczce.
Niezagrożona wśród koneserów jest pozycja białych win z D.O.Ca Rioja starzonych w dębinie nawet do 10 lat. Nieśmiertelne klasyki na bazie winogron odmiany viura (macabeo), czasem z dodatkiem malvasii lub/i garnacha blanca to odmłodzone Capellanía czy "konserwatywne" Viña Tondonia Blanco Reserva/Gran Reserva oraz Castillo Ygay Blanco. Kompromis dla konsumentów stanowią białe wina z D.O. Ca Rioja leżakujące w beczkach przez kilka miesięcy, z powodzeniem łączące w sobie niuskulową świeżość z burgundzkim stylem: Finca Allende Mártires, Pujanza Añadas Frías, Plácet Valtomelloso i Valenciso Fermentado en Barrica.
Wśród białych win hiszpańskich dojrzewających w dębowych baryłkach znaleźć można wiele ciekawych pozycji w większości apelacji z północnej części kraju. Jednymi z "białych pereł" są Ultreia La Claudina (godello / D.O. Bierzo), Fai un Sol de Carallo (treixadura, godello, albariño / D.O. Ribeiro), La Comtesse de Pazo Barrantes (albariño / D.O. Rías Baixas), Coma Blanca (garnacha blanca, macabeo / D.O.Q. Priorat) i Palacio de Otazu Chardonnay Fermentado en Barrica (chardonnay / D.O. Navarra).
Wina białe hiszpańskie słodkie
Nie ma co się czarować. Hiszpania, pomimo bogatej tradycji wytwarzania białych win słodkich (np. fondillón z Alicante), nie jest w dzisiejszych czasach potęgą w tej materii. Nie znaczy to wcale, że nie znajdziecie tutaj wspaniałych "blanco dulce". Warto się o tym przekonać smakując lekkie i urzekające zapachem Gramona Vi de Glass Gewürztraminer (D.O. Penedès), aksamitne Alvear Px de Añada 2014, które zgarnęło 100 punktów Parkera (Pedro Ximénez, D.O. Montilla-Moriles), zaskakujący świeżością muskat aleksandryjski Jorge Ordóñez Nº 2 Victoria (D.O. Málaga), doskonale równoważące słodycz z kwasowością i dębowymi nutami Casta Diva Cosecha Miel (D.O. Alicante) czy prościutkie lecz smaczne wino "mszalne" De Muller Vino de Misa (garnacha blanca, macabeo / D.O. Terra Alta).
Większość białych słodkich i półsłodkich win hiszpańskich to raczej tanie, dyskontowe wina gronowe z śródziemnomorskich regionów takich jak Wspólnota Walencjańska i Katalonia.
Hiszpańskie wina białe wzmacniane
Hiszpania jest światową potęgą jeśli chodzi o produkcję win wzmacnianych, szczególnie tych wytwarzanych na bazie winogron z białych odmian winorośli. Niemal każdy winoman zna andaluzyjskie "generosos" takie jak sherry z Jerez de la Frontera lub manzanilla z Sanlúcar de Barrameda. Swoją pozycję odbudowują mozolnie likierowe wina z okolic Malagi wytwarzane na bazie gron szczepów Pedro Ximenez i moscatel.
