Museo Nacional del Prado w swoich zbiorach oferuje nam możliwość zobaczenia jednych z najwspanialszych dzieł sztuki w dziejach ludzkości. Od kilkunastu lat należy do jednych z najbardziej uczęszczanych obiektów muzealnych na świecie. Znajdują się w nim najpiękniejsze a niekiedy najważniejsze z dzieł artystów takich jak Velázquez, Goya, El Greco, Rubens, Tycjan, Rafael Santi, Hieronim Bosch, Hans Memling a także wielu innych reprezentujących renesansowe malarstwo hiszpańskie, włoskie, flamandzkie, niemieckie, francuskie, holenderskie oraz brytyjskie. Większość obrazów oraz starożytnych rzeźb należy do królewskiej kolekcji gromadzonej na przełomie XVI i XX wieku.
Muzeum Prado mieści się w klasycystycznym budynku Edificio Villanueva z XVIII wieku przy alei Paseo del Prado, a przy jego wejściach znajdują się pomniki najwybitniejszych malarzy hiszpańskich: Velazqueza oraz Goyi. Powstało w 1785 roku, do użytku publicznego oddano je w 1819 roku. Na początku w jego murach mieściło się 1.510 dzieł sztuki, chociaż zwiedzający mogli zobaczyć jedynie 311 wybranych eksponatów. Aktualnie w Muzeum Prado znajduje się około 7.600 obrazów, 1.000 rzeźb, 4.800 miedziorytów, 8.200 rycin oraz niezliczona ilość rzeźb, elementów sztuki dekoracyjnej i dokumentów historycznych. Ponad 3.100 rozmaitych dzieł sztuki jest wypożyczona do innych lub poddawanych renowacji w muzealnym konserwatorium. Zobaczenie wszystkich wystawianych eksponatów w ciągu jednego dnia jest w praktyce niemożliwe dlatego najlepszym wyjściem jest poruszanie się jedną z trzech wytyczonych dla zwiedzających tras prowadzących poprzez aule z najważniejszymi malowidłami. Poniżej przedstawiamy charakterystykę wybranych kolekcji znajdujących się w Museo Del Prado oraz przydatne informacje dla chcących je zwiedzić.
Malarstwo hiszpańskie
Ze względu na jego bogactwo oraz rozpiętość okresu, w którym powstawało podzielono je na pięć odrębnych sekcji.
Pierwsza dotyczy sztuki malarskiej z epoki romańskiej, gotyckiej oraz początku renesansu. Oprócz średniowiecznych malowideł ołtarzowych tworzą ją religijne obrazy nadwornych artystów hiszpańskich takich jak Bartolomé Bermejo, Juan de Flandes czy Pedro Berruguete.
Druga sekcja muzeum poświęcona jest El Greco i hiszpańskiemu malarstwu renesansowemu. Zmarły w 1614 roku w Toledo artysta greckiego pochodzenia Dominikos Theotokopulos (w naszym kraju znajduje się jedno z jego dzieł, obraz Ekstaza świętego Franciszka) jest w Museo del Prado reprezentowany przez najcenniejsze malowidła. Można tutaj przyjrzeć się takim obrazom jak m.in. "Trójca Święta", "Zwiastowanie", "Szlachcic z dłonią na piersi", "Zesłanie Ducha Świętego" czy "Zmartwychwstanie".
Trzecia sekcja to malarstwo z hiszpańskiej epoki barokowej. Spośród niespełna pięćdziesięciu malowideł trzecia ich część wyszła spod pędzla Diego Velazqueza. Są to najsłynniejsze dzieła artysty w tym znakomite: "Panny dworskie", "Kuźnia Wulkana", "Poddanie Bredy ", "Triumf Bachusa", "Pokłon Trzech Króli" oraz liczne portrety przedstawicieli dworu hiszpańskiego z I poł. XVII wieku. Tą być może najciekawszą część zbiorów muzealnych dopełniają obrazy takich mistrzów złotego wieku sztuki hiszpańskiej tzw. Siglo de Oro jak José de Ribera ("Męczeństwo św. Filipa", "Izaak i Jakub", "Święta Trójca", "Sen Jakuba", "Stara lichwiarka"), Francisco de Zurbarán ("Wizja niebiańskiej Jerozolimy", "Obrona Kadyksu przed Anglikami", seria 10 obrazów z serii tzw. "Prac Herkulesa", "Agnus Dei"), Alonso Cano ("Chrystus podtrzymywany przez anioła", "Król hiszpański", "Ukrzyżowanie", "Madonna z Dzieciątkiem"). Poza tym Muzeum Prado posiada wiele wspaniałych dzieł artystów nalężących do szkoły madryckiej z tego okresu: Fray Juan Ricci, Antonio de Pereda, Francisco de Herrera el Mozo, Claudio Coello. Z kolei wśród reprezentantów tzw. szkoły sewilskiej wyróżnia się tutaj Juan de Valdés Leal.
Czwarta grupa w obrębie zbiorów malarstwa hiszpańskiego to dzieła najliczniej reprezentowanego artysty w Muzeum Prado, Goyi oraz sztuki XVIII-wiecznej. Francisco de Goya y Lucientes jest autorem wystawianych tutaj ponad 140 obrazów oraz licznych grafik. Z najgłośniejszych możemy zobaczyć m.in. "Maja naga", "Maja ubrana", "Saturn pożerający własne dzieci", "Chrystus na krzyżu", "Parasolka", "Kolos", "Rodzina Karola IV", "Rozstrzelanie powstańców madryckich", "Mleczarka z Bordeaux" oraz portrety z okresu, kiedy był głównym malarzem na dworze w Madrycie.
Ostatnia sekcja dedykowana malarstwu hiszpańskiemu obejmuje dzieła z XIX wieku zainspirowane w znacznej mierze twórczością Goyi.
Malarstwo włoskie
Muzeum Prado posiada wspaniałą kolekcję dzieł sztuki z Półwyspu Apenińskiego. Zbiory podzielono na trzy odrębne sekcje obejmujące okres od XV do XVIII wieku.
Włoską kolekcję otwiera malarstwo XV i XVI-wieczne. Do najwspanialszych dzieł z tego okresu zaliczane są "Zaśnięcie Matki Boskiej" Andrei Mantegny, "Okrutne Łowy" Sandro Boticellego, "Zwiastowanie" Fra Angelico, "Martwy Chrystus podtrzymywany przez anioła" Antonello da Messina. Znajdziemy tutaj słynne obrazy pędzla Rafaela Santiego ("Święta rodzina z barankiem", "Madonna z rybą", "Kardynał"). Ze spuścizny artystycznej Tycjana Museo del Prado pochwalić się może posiadaniem m.in. obrazów takich jak: "Bachanalie", "Święto Wenery", "Karol V po bitwie pod Mühlbergiem", "Grzech pierworodny", "Złożenie do grobu", "Wenus i Adonis". Ostatnim z wielkich, włoskich malarzy reprezentujących tutaj XV i XVI wiek jest Jacopo Tintoretto ("Obmywanie nóg" i sześć obrazów nawiązujących do scen ze Starego Testamentu)
Najwybitniejszym reprezentantem XVII-wiecznego włoskiego malarstwa, którego dzieła oglądać można w Prado jest Caravaggio ("Dawid i Goliat"). Wśród jego znakomitych następców możemy podziwiać m.in. obrazy Orazio Gentileschiego ("Odnalezienie małego Mojżesza"). Szkołę bolońską reprezentują Annibale Carracci ("Wenus, Adonis i Kupido"), Guido Reni ("Święty Sebastian", "Atalanta i Hippomenes"), Guercino ("Zuzanna i Starcy", "Święty Piotr uwolniony przez anioła"). Ostatnim z wielkich artystów włoskich tej epoki, którego dzieła wystawiane są w muzeum jest Luca Giordano ("Karol II na koniu", "Rubens malujący alegorię pokoju").
XVIII wiek malarstwa włoskiego w Muzeum Prado reprezentuje liczna kolekcja obrazów Corrado Giaquinto ("Alegoria Pokoju i Sprawiedliwości", "Apollo i Bachus", "Chwała świętych"), Giambattisty Tiepolo ("Niepokalane Poczęcie", "Olimp" , "Abraham i trzej aniołowie"). Wyróżniają się również obrazy o tematyce pejzażów ("Widok pałacu w Aranjuez" Battaglioliego) oraz portrety hiszpańskiej rodziny królewskiej. |
Malarstwo flamandzkie
Obok sztuki malarskiej z Włoch to kolejne jeśli chodzi o ilość i wartość dzieł zbiory należące do Museo del Prado (rzecz jasna bezkonkurencyjne są dzieła hiszpańskie). Składa się na nie ponad 1000 obrazów z okresu pomiędzy XV i XVII wiekiem, w większości zgromadzonych przez rodzinę królewską Hiszpanii.
Muzeum Prado może pochwalić się między innymi XV-wiecznymi dziełami twórców szkoły flamandzkiej: Jana van Eycka, Roberta Campina ("Zwiastowanie", "Tryptyk z Merl") czy Rogiera van der Veyden ("Zdjęcie z krzyża", "Madonna w czerwieni"). Jednak największy podziw budzą obrazy Hieronima Boscha, szczególnie tryptyki "Ogród ziemskich rozkoszy" oraz "Wóz z sianem" przedstawiające alegoryczne wizje raju, czyśćca oraz piekła. Prado posiada najliczniejszą kolekcję jego malowideł na świecie zgromadzoną w jednym miejscu. Uzupełniają ją obrazy takie jak na przykład "Siedem grzechów głównych", "Pokłon Trzech Króli", "Kuszenie św. Antoniego" lub "Leczenie głupoty". Innym wybitnym przedstawicielem szkoły flamandzkiej reprezentowanym hojnie w Prado jest Hans Memling ("Narodziny Chrystusa", "Pokłon trzech króli", "Madonna z dzieciątkiem wśród aniołów").
XVI-wieczne malarstwo niderlandzkie reprezentują dzieła Joachima Patinira ("Odpoczynek podczas ucieczki do Egiptu", "Pejzaż ze Św. Hieronimem", "Kuszenie Św. Antoniego"), Quentina Massysa ("Ecce Homo"), Barenda van Orley ("Święta Rodzina", Jana Gossaerta ("Chrystus z Marią i ze św. Janem") oraz Pietera Bruegela ("Triumf śmierci", "Wino w Dniu Świętego Marcina").
Bezsprzecznie najwybitniejszym flamandzkim malarzem w XVII wieku był Peter Paul Rubens. W Museo del Prado znajdziemy prawie setkę jego malowideł m.in. takie dzieła jak "Św. Jerzy walczący ze smokiem", "Pokłon Trzech Króli", "Adam i Ewa", "Św. Rodzina ze św. Anną", "Sąd Parysa", "Trzy Gracje", "Orfeusz i Eurydyka" i "Ogród miłości". Innym wspaniałym malarzem tamtej epoki był Anton van Dyck. Do zbiorów muzeum należą obrazy "Cierniem koronowanie", "Mojżesz i miedziany wąż" oraz liczne portrety. Znakomitym przedstawicielem flamandzkiego malarstwa barokowego był Jacob Jordaens reprezentowany w Prado przez obrazy takie jak "Ofiara dla Ceres", "Rodzina artysty", "Trzej muzycy".
Malarstwo francuskie, niemieckie, holenderskie i brytyjskie
Malarstwo reprezentowane przez najwybitniejszych artystów tych krajów również posiada specjalne miejsce w zbiorach muzeum. Wśród francuskich malarzy największa jest kolekcja obrazów, które wyszły spod pędzla Nicolasa Poussina ("Triumf Dawida", "Parnas", "Pejzaż ze św. Hieronimem"). Niemieckie malarstwo najdobitniej wyrażają zgromadzone tutaj renesansowe dzieła Albrechta Dürera ("Autoportret", "Adam i Ewa"), Hansa Baldunga ("Trzy etapy życia kobiety") oraz neoklasycystyczne portrety hiszpańskiej rodziny królewskiej autorstwa Antona Rafaela Mengsa. Wśród holenderskich mistrzów nie mogło zabraknąć Rembrandta, a wśród brytyjskich Joshuy Reynoldsa i Thomasa Gainsborough.
Kolekcja rycin i miedziorytów. Rzeźby
Muzeum Prado posiada wspaniałą kolekcję rysunków wykonanych przez artystów. Bez wątpienia największą uwagę zwiedzających skupiają poruszające prace Goyi, których jest ponad 500. Wśród najsłynniejszych serii znaleźć można cykl "Okropności wojny" oraz "Tauromaquia", na podstawie których można odkryć jak ewoluował geniusz artysty. Wśród grafik innych znakomitych artystów znajdują się tutaj rysunki Michała Anioła, Tiepola, Rubensa, Mengsa czy Jordaensa. Wśród miedziorytów najznakomitsze są prace wykonane mieszaną techniką akwaforta z akwatintą znane jako "Kaprysy". W muzeum nie brakuje wspaniałych rzeźb z okresu hellenistycznego oraz rzymskich kopii dzieł greckich mistrzów.
Wielkość zbiorów Museo del Prado stanowi problem dla osób, które dłużej kontemplują piękno dzieł sztuki. Dlatego też muzeum stale przygotowuje rozmaite ekspozycje w celu umożliwienia ich dokładniejszego, bardziej usystematyzowanego poznawania.
