Olite to niespełna 4-tysięczne miasteczko położone w odległości 42 km na południe od Pampeluny (Hiszpania, Nawarra). Pierwsze wzmianki o istnieniu tej miejscowości sięgają wczesnego średniowiecza (621 r.), kiedy król o imieniu Suintila nakazał zbudować gród stanowiący jeden z przyczółków broniących granic Królestwa Wizygotów przed nacierającą z północy armią Waskonów. Olite otrzymało specjalne prawa (hiszp. fueros) w 1147 roku za sprawą króla Nawarry - Garcíi IV Ramíreza "Odnowiciela". Od tamtego czasu nastąpił dynamiczny rozkwit miasta. Jego kulminacja nastąpiła w XV wieku wraz z decyzją o budowie królewskiego pałacu mającego stanowić dwór ówczesnego króla Nawarry - Karola III "Szlachetnego" (Carlos III de Navarra "el Noble").
Pałac Królewski w Olite (Palacio Real de Olite)
Zamek w Olite z racji sprawowania roli siedziby królów Nawarry otrzymał miano pałacu królewskiego. To jedna z najpiękniejszych średniowiecznych budowli tego typu w całej Hiszpanii (obok zamku w Segowii). Charakter obronny, który nadawano mu w trakcie jego budowy od XII do XIV wieku, wraz z przekształceniem się w rezydencję Karola III zaczął nabierać cech typowo mieszkalnych. Wewnątrz murów z licznymi wieżami, basztami i blankami powstawały fontanny, komnaty, galerie, egzotyczne ogrody oraz wielki dziedziniec na którym odbywały się m.in. turnieje rycerskie. W architekturze zamku-pałacu w Olite można dostrzec wiele elementów dekoracyjnych typowych dla stylu gotyckiego oraz mudéjar.
Aktualnie starsza część zamku przekształcona jest na państwowy hotel (parador de turismo), natomiast nowsza (znacznie większa i reprezentacyjna) udostępniona jest dla turystów. Będąc tam można zwiedzać dwa poziomy fortyfikacji oraz wspiąć się na 6 wspaniałych wież. Z góry rozciąga się m.in. wspaniały widok na pobliskie winnice.
Pałac królewski w Olite można zwiedzać z przewodnikiem (w jęz. hiszpańskim bez umawiania wizyty; w angielskim lub francuskim po jej wcześniejszym umówieniu). Trwa to przez ok. 40 min. Ceny: 4,90 € (dorośli), 3,50 € (uczniowie, studenci oraz dzieci 6-13 lat).
Istnieje też możliwość samodzielnego zwiedzania Palacio de Olite. Ceny: 3,50 € (dorośli), 2,00 € (uczniowie, studenci oraz dzieci 6-13 lat).
Starówka Olite
W Olite zachowało się kilka budowli z czasów średniowiecza oraz renesansu. Są tam dwa zabytkowe kościoły.
Starszy z nich to Iglesia de San Pedro, łączący w swojej architekturze elementy różnych stylów: romańskiego (portal i dziedziniec), gotyckiego (strzelista, 54-metrowa wieża) oraz barokowego.
Dużo okazalej prezentuje się gotycki kościół Iglesia de Santa María la Real. Posiada piękną fasadę główną ukończoną w 1300 roku, wzorowaną na fasadzie katedry Notre Dame w Paryżu. Po obydwu stronach portalu znajdują się rzeźby 12 apostołów, a nad nim widać wielką rozetę o ciekawej geometrii. Z zewnątrz świątynię wyróżnia także wysoka wieża na planie kwadratu z dzwonnicą, zwieńczona balustradą. Największym skarbem kościoła Najświętszej Marii Panny w Olite jest renesansowy ołtarz z początku XVI w. z rzeźbą przedstawiającą Dziewicę z Dzieciątkiem oraz kolekcją 28 obrazów (olejne płótna renesansowych artystów hiszpańskich wzorowane na malarstwie włoskim, flamandzkim i niemieckim).
Na terenie miasteczka Olite znajduje się warte zobaczenia Muzeum Wina (Museo de la Viña y el Vino de Navarra). Bardzo nowoczesne, z wieloma ciekawymi eksponatami i projekcjami multimedialnymi, zwiedzanie połączone z degustacją wina z miejscowej apelacji D.O. Navarra (tylko dla osób, które ukończyły 18 lat). Cena: 3,50 € oraz 2,00 € ( dzieci od 6 lat, młodzież szkolna i studenci).
