Winnice D.O. Somontano usytuowane są w trzech różnorodnych strefach u podnóży Pirenejów: górzystej "Sierras", równinnej "Llanuras" i pośredniej zwanej po prostu Somontano. Położenie apelacji wyjaśnia etymologia aragońskiego wyrażenia "somontano", znaczącego "u stóp gór". Stanowiska występują z reguły na niskich, płaskich pagórkach na wysokościach 350-650 m n.p.m. Piaszczysto-gliniaste podłoża z dużą zawartością wapienia posiadają znikomą ilość materii organicznej co czyni je bardzo dobrze przepuszczającymi wodę. Dodatkowo na charakterystykę dojrzewających gron wpływa specyficzny mikroklimat okolic, wytwarzany przez górską roślinność. Okres zimowy jest tam dosyć długi i mroźny, natomiast lata krótkie, łagodne i z małą częstotliwością deszczów. Pod koniec kalendarzowej wiosny oraz jesieni często następują gwałtowne zmiany aury. Roczna ilość opadów wynosi około 500 mm. Dodatkowo długie nasłonecznienie wynoszące około 2.700 godzin czyni te tereny idealnymi do uprawy większości winnych szczepów. Atutem jest mała wilgotność, która chroni zbiory przed rozmaitymi plagami. Nie bez znaczenia są dwa mniejsze od Pirenejów masywy górskie: Sierra de Guarra i Sierra de Salinas. To właśnie one chronią krzewy winorośli przed zgubnym działaniem mroźnego powietrza górskiego płynącego z północy, z czym muszą stale zmagać się trzy pozostałe apelacje win z Aragonii.
Pomimo kultywowania w obecnych granicach D.O. Somontano winorośli do wyrobu win od wielu stuleci, nie miały one do lat 60-tych XX wieku żadnego znaczenia handlowego nawet na terenie Hiszpanii. Wcześniej produkowano je w celu własnej konsumpcji, prawie wyłącznie z lokalnego szczepu moristel. Stopniowo zaczęto eksperymentować z innymi odmianami takimi jak na przykład cabernet sauvignon (wprowadzony w XIX wieku). Prawdziwy przełom nastąpił pod koniec XX wieku, a w szczególności po nadaniu regionowi statutu "Denominación de Origen".
Jeszcze do niedawna zwykło się tutaj nie poddawać czerwonych win wytrawnych procesom starzenia w drewnianych beczkach. Aktualnie, coraz chętniej starzone w dębinie, uzyskują głębię aromatyczną przy zachowaniu świeżości, intensywności owocu oraz żywej kwasowości. Przed dojrzewaniem w butelkach stosuje się coraz częściej dwuletnie starzenie w dębowych beczkach o pojemności maksymalnej do 1.000 litrów. Bukiet czerwonych win z regionu winiarskiego Somontano charakteryzuje się zwykle bogatą, owocową nutą. Są przeważnie bardzo krągłe, zachowując przy tym naturalną kwasowość. Najbardziej cenione na międzynarodowych rynkach, mocarne cabernet sauvignon cechuje wyraźna taniczność, świeżość, przyjemna owocowa kwasowość i subtelne nuty zawdzięczane dojrzewaniu w beczkach. Wina białe są raczej łagodne i bardzo ekspresyjne. Także w nich dominuje rześki smak i aromat owoców.
Najważniejsi producenci win z D.O. Somontano: Enate, Viñas del Vero, Blecua, Laus, Castillo de Monesma
Polecane wina z D.O. Somontano: Castillo de Monesma Reserva (Castillo de Monesma), Clarión (Viñas del Vero), Secastilla (Viñas del Vero), Enate Uno Chardonnay (Enate), Absum Varietales (Bodega Irius)
