Miejsce to, poza niewątpliwymi walorami krajobrazowymi, jest przede wszystkim wspaniałym świadectwem obecności starożytnej cywilizacji z czasów Imperium Rzymskiego. Czym więc konkretnie są Las Médulas, dlaczego i kiedy warto je zwiedzić oraz jakie atrakcje czekają tam na zwiedzających?
Rzymska kopalnia złota i starożytna myśl inżynieryjna
Złoto już w starożytności było uznawane za niezwykle cenny kruszec i sprawiało, że człowiek w celu jego wydobycia ingerował w krajobraz środowiska naturalnego. Wydobywane w ogromnych ilościach przez Rzymian w pierwszych trzech wiekach naszej ery posłużyło do stworzenia systemu monetarnego opartego na monetach bitych ze złota oraz srebra. Prace nad powstaniem kopalni rozpoczęły się za czasów imperatora Oktawiana Augusta. który osobiście je nadzorował między 26 a 19 rokiem p.n.e. Rzymianie byli twórcami innowacyjnej lecz niebywale pracochłonnej metody. Największą kopalnią złota była właśnie Las Médulas i rozciągała się w pasie ponad trzech kilometrów. Do pozyskiwania go z okolicznych mioceńskich skał używano głównie zasobów wodnych położonej wyżej rzeki Sil, od której prowadziły liczne kanały gromadzące ciecz w potężnych zbiornikach (system hydrauliczny znany w starożytności pod pojęciem "Ruina montium"). Część wody pochodziła również z innych, bardzo odległych rzek takich jak Cabo, która na wiosnę gromadziła ją w wielkiej ilości podczas roztopów śniegu z góry Teleno.
System szerokich na ponad metr kanałów ciągnął się na długości około 300 km. Początkowo w skałach musiały zostać wydrążone tunele. Do tego celu, jako siły roboczej używano niewolników przepłacających nieraz katorżniczą i śmiertelnie niebezpieczną pracę życiem lub kalectwem. Kruszenie skał było również możliwe dzięki zastosowaniu ówczesnych prymitywnych min. Gdy nadchodził odpowiedni moment nagromadzoną w olbrzymich ilościach wodę spuszczano z góry zbocza, która przepływając przez kanały pod ogromnym ciśnieniem drążyła jeszcze większe tunele. Następnie spływała poniżej skał tworząc błotniste jezioro. Nagromadzone w nim osady były przepuszczane przez sita w poszukiwaniu złotych samorodków. Naukowcy szacują, że zakładając iż na tonę wypłukanej skały z Las Medulas przypadały 3 gramy złota, przez okres funkcjonowania kopalni (niecałe 3 wieki) można było wydobyć około 1,5 tony kruszcu. W całe to przedsięwzięcie mogło być zaangażowanych nawet kilkadziesiąt tysięcy ludzi (głównie niewolników, robotników najemnych, nadzorców oraz strażników). Słynny historyk i naukowiec rzymski Pliniusz Starszy w młodości był administratorem prac w kopalni. Pisał, że mniej ryzykowne było poszukiwanie pereł i purpury na dnie morza niż wydobywanie tutaj pożądanego złota.
Zwiedzanie Las Medulas
Teren parku kulturowego jest czynny cały rok jednakże najlepiej odwiedzić go między majem a wrześniem (późną jesienią, zimą i wczesną wiosną pogoda nie jest sprzyjająca, poranki są wyjątkowo mroźne, na okolicznych terenach może zalegać warstwa śniegu). Nie można wjechać na jego teren prywatnym samochodem. Jadąc od strony Ponferrada dojedziemy do miejscowości Carucedo skąd prowadzi droga do Centro de Recepción de Visitantes de Las Médulas. Znajduje się tam centrum informacji o Las Médulas "Aula arqueológica", w którym zaczerpniemy wiedzy o tym fascynującym miejscu. Następnie warto się wybrać na spacer szlakiem "Las Médulas antes de los romanos". Będziemy mieli okazję zobaczyć jak wyglądają kanały służące do transportowania wody, a także miejsca związane z późniejszym drążeniem tuneli w skałach oraz dalszym procesem pozyskiwania złota. Można go pokonać pieszo, rowerem lub samochodem terenowym. Wizyta z przewodnikiem kosztuje 3 euro od osoby (lub 2 euro dla grup powyżej 15 osób). Liczne są również inne szlaki po terenie parku kulturowego, w tym ten na którym można zwiedzić pozostałości po wiosce metalurgicznej z czasów rzymskich - Orellán. Niezapomnianych wrażeń dostarczają widoki mieniących się w pomarańczowym kolorze skał z punktu widokowego Mirador de Orellán oraz wielkie wydrążone przez wodę skalne galerie. Mimo niewątpliwej dewastacji tych terenów w okresie funkcjonowania kopalni teren parku to obecnie wspaniałe środowisko przyrodnicze. Rosnące tam bujne lasy ze starymi dębami i kasztanowcami zamieszkują dziki, sarny, rysie oraz wilki.