Alcántara - miasteczko w Hiszpanii (Estremadura) i most rzymski

Alcántara i park krajobrazowy rzeki Tag

W zachodniej części hiszpańskiej Estremadury, kilkanaście kilometrów od granicy z Portugalią, położone jest zabytkowe miasteczko Alcántara. Na jego obrzeżach znajdziecie najlepiej zachowany na świecie most rzymski oraz tereny należące do międzynarodowego parku krajobrazowego rzeki Tag.

Most rzymski (Puente de Alcántara)

Trudno sobie wyobrazić wizytę w miasteczku Alcántara bez zwiedzania mostu nad rzeką Tag (Tajo). Jego wznoszenie miano rozpocząć około 75 roku przed naszą erą. Za datę ukończenia uznawane są okolice roku 104 n.e. przypadające na okres panowania cesarza Trajana.

Most rzymski w Alcántara składa się z sześciu przęseł zwieńczonych wielkimi łukami. Głównym architektem był Gajusz Juliusz Lacer (hiszp. Cayo Julio Lacer). Zbudowano go bez użycia zaprawy murarskiej z tysięcy granitowych bloków o średnicy około 0,5 m. Ma 194 m długości i 8 m szerokości. Wznosi się na wysokości prawie 60 m nad taflą rzeki.

Nad jednym ze środkowych filarów mostu zbudowano łuk triumfalny, który miał stanowić pochwałę rządów rzymskiego imperatora. Z czasem pojawiły się na nim kolejne inskrypcje dedykowane późniejszym władcom Hiszpanii (Karolowi V i Elżbiecie Burbon).

Przed wjazdem na most od strony miasteczka Alcántara znajduje się również świątynia rzymska (hiszp. templo romano). Na kracie wkomponowanej pomiędzy dwie toskańskie kolumny widać proporzec legionów rzymskich, a nad nią marmurową tablicę z łacińską inskrypcją wychwalającą m.in. władzę imperatora, bogów, funkcjonalność konstrukcji oraz jej architekta.

Niektóre przęsła Puente de Alcántara były na przestrzeni niemal dwóch tysiącleci niszczone, jednak za każdym razem odbudowywane do pierwotnego stanu. Kładka mostu jest udostępniona dla ruchu samochodów. Przejeżdżając przez nią dotrzemy do kilku ciekawych miejsc i oddalonej o kilkanaście kilometrów granicy z Portugalią. Obok świątyni rzymskiej znajduje się parking samochodowy z ładnym punktem widokowym na most, meandrujące koryto rzeki oraz otaczające je malownicze pagórki.
 

Alcántara

Nazwa tej miejscowości pochodzi od arabskiego słowa Al Qantarat czyli "most" i oczywiście nawiązuje do zabytkowej budowli leżącej u jej stóp. W czasach panowania Maurów istniała tam twierdza, która strzegła przejścia przez rzekę. Po podboju Alkantary przez chrześcijan w 1213 roku, król Alfons IX przekazał je pod opiekę Zakonowi Rycerskiemu Kalatrawy (Orden de Calatrava), z którego z czasem wyodrębnił się lokalny zakon Orden de Alcántara. Ze względu na swoje strategiczne położenie miejscowość zaczęła się rozrastać i powstały tam inne budowle spełniające funkcje obronne. Po odkryciu Ameryki niektórzy przedstawiciele miejscowej szlachty brali udział w podboju Nowego Świata przez hiszpańskich konkwistadorów. Do Alkantary zaczęły napływać bogactwa, które przyczyniły się do powstania licznych renesansowych pałaców i świątyń.

Klasztor św. Benedykta (Convento de San Benito)

Najważniejszy zabytek w granicach dawnych murów miejskich. Klasztor, który z założenia miał stanowić główną siedzibę Zakonu Rycerskiego Alcántara powstawał w latach 1505-1574 (poświęcony w 1576). To wielki kompleks budowli, który zdobi piękna fasada zachodnia (z kościołem, strzelistymi wieżami, dwupoziomowymi krużgankami) oraz wewnętrzne galerie i dziedzińce. W biurze informacji turystycznej warto zapytać się, w jakich godzinach organizowane są wizyty w klasztorze z przewodnikiem (bezpłatne, w jęz. hiszpańskim i angielskim).

Kościół Św. Marii (Iglesia Santa María de Almocóvar)

Wznoszenie późnoromańskiej świątyni znajdującej się w samym centrum Alkantary rozpoczęto w 1254 roku. Budowano ją na ruinach dawnego meczetu w najwyższym punkcie miejscowości, co tłumaczy ostatni człon jego nazwy (Al-Mocovara to po arabsku "najwyższe miejsce"). Na przestrzeni kolejnych wieków kościół ulegał wielu przebudowom, najistotniejszym między XVI i XVIII wiekiem. Na placu przed główną fasadą świątyni znajduje się statua przedstawiająca słynnego świętego pochodzącego z tej miejscowości - Piotra z Alkantary (1499-1562).

Jak przystało na typowe miasteczko w Estremadurze, które kwitło niegdyś dzięki bogactwom konkwistadorów znajdziemy w nim liczne, renesansowe pałace. Niestety aktualny stan wielu z nich pozostawia wiele do życzenia gdyż nie zostały odrestaurowane tak jak np. te w Caceres i Trujillo. Znajdziemy na nich zdobiące je szlacheckie herby, balkoniki, okiennice i kapitele. Na szczytach gęstej zabudowy Alkantary swoje gniazda uwiły bociany, których zamieszkuje tam co najmniej setka. Jedną z charakterystycznych budowli miasteczka jest brama Arco de la Concepción. W miejscu narodzin św. Piotra z Alkantary wzniesiono w XVII wieku kościół (Iglesia de San Pedro de Alcántara).

Tajo Internacional

Międzynarodowy park krajobrazowy rzeki Tag (hiszp. Parque Natural del Tajo Internacional) powstał w 2006 roku. Zajmuje obszar 51,5 ha, który stanowią tereny rozlokowane bezpośrednio wzdłuż biegu Tagu (pomiędzy tamą w miejscowości Cedillo i mostem rzymskim w Alcántara) , oraz jej dopływu - Erjas (do miejscowości Zarza la Mayor). Około połowa powierzchni parku znajduje się po hiszpańskiej stronie (pozostała po portugalskiej).

Tereny Parque Natural del Tajo Internacional wyróżnia przyrodnicze bogactwo oraz walory krajobrazowe. Włączone są do programu sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej - Natura 2000 oraz specjalnej strefy ochrony ptactwa ZEPA. Symbolem parku krajobrazowego jest bocian czarny. Z innych gatunków chronionej zwierzyny zamieszkującej tamtejsze tereny można wyróżnić m.in. orła iberyjskiego, sępa płowego i sępa egipskiego. Występują tam lasy dębowe i oliwne.

Na terenie parku krajobrazowego wytyczono kilka szlaków pieszych. Spod mostu rzymskiego w Alcántara wiedzie 20-kilometrowy szlak o nazwie "Ruta del Puente de Alcántara". W trakcie około 6-godzinnej wędrówki można zobaczyć m.in. menhir oraz kilka dobrych punktów widokowych (np. na most rzymski oraz największą rzeczną tamę w Hiszpanii z elektrownią wodną o mocy 915 MW).

Z Alcántara do granicy z Portugalią jest zaledwie kilkanaście kilometrów. Można tam dojechać samochodem. Miejscowością graniczną jest Segura nad rzeką Erjas (znajduje się tam drugi most z czasów Imperium Rzymskiego).