Correfoc i Baile de Diables

Hiszpanie kochają uliczne parady oraz pokazy pirotechniczne. Demoniczne przemarsze o nazwie correfoc odbywają się po zmroku głownie w katalońskich miastach. Pochodom diabłów towarzyszy rytm muzyki, światło fajerwerków oraz huk petard.

Nazwę correfoc można tłumaczyć z języka katalońskiego jako "biegnący ogień", co po części opisuje to widowisko. Nie jest związane z żadną konkretną datą lub też jednym świętem. Pochody te mają jednak swój zasięg regionalny. Odbywają się w różnych miastach, miasteczkach i wioskach na terenie wspólnot autonomicznych Katalonii, Wspólnoty Walenckiej oraz Balearów. Zwykle towarzyszą obchodom głównych świąt czyli tzw. festes majors (hiszp. fiestas mayores). 

Correfoc i taniec diabłów (Hiszpania)

Chociaż pierwsze "oficjalne" correfoc w Hiszpanii odbyło się we współczesnych czasach (przy okazji Fiestas de La Mercè w Barcelonie) w 1978 r.), jego tradycja sięga kilkaset lat wstecz. Wiąże się ze średniowiecznymi teatrami ulicznymi, w których przedstawiano tzw. taniec diabłów (Ball de Diables) mający symbolizować odwieczną walkę dobra ze złem. Przedstawienia takie odbywały się w trakcie ważnych uroczystości na dworach możnowładców. Istnieją pisemne wzmianki o Ball de Diables, które miały miejsce w 1150 roku podczas ślubu Ramóna Berenguera IV (hrabiego Barcelony) oraz podczas powitania w 1423 roku w stolicy Katalonii króla Alfonsa V Aragońskiego. Wizerunki diabłów oraz platformy prezentujące motywy walki dobra ze złem pojawiały się w Barcelonie już w XV wieku podczas procesji Bożego Ciała. Od XIX wieku stały się integralną częścią programu fiestas mayores na terenach hiszpańskiego Lewantu.

Correfoc rozpoczyna się przeważnie trwającym około godziny przemarszem ulicami osób ucharakteryzowanych na diabły.  Na posmarowanych węglem ciałach noszą płócienne stroje, a ich twarze przyozdabiają maski z przytwierdzonymi rogami. To profesjonalne zespoły tak zwanych Diables i Correfocs, które specjalnie wynajmowane są na tego uroczystości. Pochodowi towarzyszy dudnienie bębnów, piszczałki oraz dźwięki instrumentów dętych. Pchane lub ciągnięte są rozmaite platformy przedstawiające fantazyjnie wykonane demony oraz smoki. Na ziemię rzucane są petardy, na ruchomych konstrukcjach zapalane są przytwierdzone do nich fajerwerki, płomieniami plują połykacze ognia. Bezpieczeństwa pilnują idący wzdłuż kolumny strażacy oraz służby porządkowe. Oczywiście nie brakuje spontanicznej interakcji gapiów z Diables. Zachowujące się bardziej prowokująco panny są "porywane", niekiedy diabły zagadują osoby z tłumu. 

Pochód zwykle dochodzi do jakiegoś placu lub rozstawionej sceny, gdzie następuje uroczyste rozpoczęcie fiesty. To prawdziwy spektakl ognia, podczas którego odpalane są w jednym czasie ogromne ilości fajerwerków. Dzieje się to oczywiście w oddzielnych fazach i przy określonej chronologii. Efektownie wygląda odpalanie wszystkich fajerwerków przymocowanych do wjeżdżających osobno na plac demonów. Na koniec rozpoczyna się trwający dobrych kilka minut finałowy pokaz pirotechniczny. Towarzyszy temu trudny do wytrzymania dla niektórych hałas i oślepiające światło. To spektakl, który na długo zapada w pamięć.

Correfoc i parady diabłów (Hiszpania)

Gdzie w Hiszpanii zobaczyć correfocs?

Correfocs można zobaczyć w wielu miejscowościach w Katalonii, Wspólnocie Walenckiej oraz na Majorce. Głównie odbywają się one od późnej wiosny do końca lata przy okazji głównych świąt obchodzonych w niektórych miastach. Poniżej przedstawiamy kilka najsłynniejszych correfocs w Hiszpanii. 

Ball de Foc de Vilafranca (Vilafranca del Penedès, Katalonia) - 1 września. Dzień inaugurujący Festa Major de Vilafranca del Penedès przypada co roku na 29 sierpnia, jednymi z atrakcji tej fiesty są pokazy ludzkich wież czyli castellers
Correfoc de Manresa (Manresa, Katalonia) - w ostatnią niedzielę sierpnia podczas inauguracji Festa Major de Manresa
Aquelarre de Cervera (Cervera, Katalonia) - w ostatni weekend sierpnia (piątek, sobota)
Correfoc de Tarragona (Tarragona, Katalonia) - ostatniego dnia obchodów święta o nazwie Santa Tecla (15-24 września) 
Correfoc de la Mercè (Barcelona, Katalonia) - podczas Festes de la Mercè (22-25 września) 
Correfoc de Palma (Palma, Majorka) - 21 stycznia podczas de Sant Sebastià (13-22 stycznia)
Correfoc de Magaluf (Magaluf, Majorka) - w połowie maja w piątki podczas Festival de Primavera