Castillo de Butrón to jeden z najciekawszych i najbardziej oryginalnych zamków w Hiszpanii. Po pierwsze, jego historia absolutnie nie jest związana z dziejami hiszpańskiej rekonkwisty, czyli średniowiecznymi dziejami bitew pomiędzy rycerstwem chrześcijańskim i muzułmańskim. Po drugie, architektonicznie bliżej mu do "baśniowości" fortyfikacji z Bawarii niż do "militarnej funkcjonalności" twierdz z Kastylii. Po trzecie, jest w znacznej mierze luksusowym dobrem materialnym w rękach prywatnych, a nie stricte dziedzictwem kulturowym we władaniu samorządów jednej z autonomii hiszpańskich. Jego wnętrza nie są udostępnione do publicznego zwiedzania. Mimo to zamek Butrón jest jedną z głównych atrakcji turystycznych okolic gminy Gatica, w północnej części baskijskiej prowincji Vizcaya.
Castillo de Butrón był średniowieczną, gotycką twierdzą powstałą w XIV wieku w wyniku transformacji wolnostojącej wieży obronnej w zamek z prawdziwego zdarzenia. Najbardziej burzliwy okres w dziejach fortyfikacji przypadł na trzy kolejne stulecia. Wtedy to w jej sąsiedztwie miały miejsce krwawe konflikty średniowiecznej szlachty baskijskiej. Zamek należał wówczas do rodu Butrón sprawującego z jego komnat kontrolę nad podległymi włościami. Od XVI wieku Castillo de Butrón ulegał postępującej dewastacji. To, co mogą zobaczyć turyści w dzisiejszych czasach to efekt gruntownej modernizacji twierdzy pod koniec XIX wieku na wzór zamków bawarskich. W 1878 powstał projekt autorstwa Francisco de Cubas'a, fortyfikacja mogąca pochwalić się bardziej walorami dekoracyjnymi niż mieszkalnymi bądź obronnymi. Na elementy XIX-wiecznej architektury zamku składają się liczne cylindryczne wieżyczki oraz małe baszty. Typowo obronną funkcję posiadają w zasadzie jedynie solidne mury o grubości 4 metrów.
Czy warto jest zatem zwiedzić baskijski zamek Butrón skoro nie dane nam będzie przekroczyć jego bramę? Zdecydowanie tak. Magnesem przyciągającym turystów oprócz jego fantazyjnej architektury jest chociażby malowniczość jego okolic. Zamek jest bezpośrednio otoczony swoistym parkiem z egzotyczną roślinnością (m.in. palmy) oraz wiekowym lasem. Spacer dookoła Castillo de Butrón warto urozmaicić sobie posiłkiem w restauracji z wyjątkowym widokiem.
Na koniec pewna ciekawostka. W październiku 2013 roku zamek Butrón został wystawiony przez dotychczasowego właściciela (firmę Inbisa zajmującą się obrotem na rynku nieruchomości) za cenę wywoławczą 10 milionów euro.
