Pireneje stanowią naturalną, lądową granicę oddzielającą Półwysep Iberyjski od terytorium Francji i reszty kontynentu europejskiego. Granica ta liczy sobie prawie 450 kilometrów i rozciąga się od Morza Śródziemnego do Zatoki Biskajskiej nad Morzem Kantabryjskim. Należąca do Hiszpanii część Pirenejów zajmuje północne terytoria wspólnot autonomicznych Katalonii, Aragonii oraz Nawarry.
Oprócz wysokich szczytów mających dużo ponad 3.000 metrów nad poziomem morza znajdziemy tam wiele malowniczych dolin. Pireneje w Hiszpanii są rajem dla miłośników wspinaczki oraz wędrówek po górskich szlakach. Od końca jesieni do połowy wiosny na stokach nie brakuje dużej pokrywy naturalnego śniegu i działa tam kilka dużych ośrodków sportów zimowych. Wiele atrakcji turystycznych oraz historycznych miejsc z licznymi zabytkami kultury chrześcijańskiej i arabskiej znajduje się na przedgórzu. Całość dopełnia regionalna, górska gastronomia oraz ludowe tradycje pielęgnowane w wielu z tamtejszych miasteczek oraz wsi.
Pireneje Hiszpańskie - górskie szlaki oraz trekking
W Pirenejach położonych jest 212 szczytów wznoszących się na wysokości przekraczającej 3.000 metrów nad poziomem morza. W większości znajdują się one w ich środkowej części. Najwyższy z nich to Pico de Aneto (3.404 m). Ich grzbiety zbudowane są z granitów, chociaż poniżej mają budowę wapienną. Pod względem geograficznym masyw ten najczęściej dzieli się na Pireneje Wschodnie, Środkowe oraz Zachodnie (Atlantyckie). W jego centralnej części wyodrębnia się również wysokogórskie strefy (sektory). Przemieszczając się z zachodu na wschód są to kolejno: Balaitus (najwyższy szczyt Balaitus - 3.144 m), Vignemale (Vignemale - 3.298 m), Monte Perdido (Monte Perdido - 3.355 m), La Munia (Pic de la Munia - 3.133 m), Néouvielle (Pic Long - 3.192), Bachimala (Gran Bachimala - 3.177 m), Posets (Posets - 3.375 m), Perdiguero (Perdiguero - 3.222 m), Maladeta (Aneto - 3.404 m), Besiberri (Camaloforno - 3.033 m) i Estats (Pica d’Estats - 3.143 m).
Wysokogórskie szlaki w Pirenejach po hiszpańskiej stronie są bardzo dobrze opisane i łatwo dostępne. Planując wyprawę najlepiej zaopatrzyć się w mapę i zasięgnąć informacji na miejscu w punktach informacji turystycznej lub zaopatrzyć się w odpowiedni materiał w internecie (np. na stronie http://www.rutaspirineos.org/ gdzie znajdziecie opisy oraz mapy szlaków). Wspinaczka na pirenejskie trzytysięczniki wymaga dobrego przygotowania kondycyjnego oraz wyposażenia się w odpowiedni ekwipunek alpinistyczny (np. w raki gdyż śnieg w najwyższych partiach Pirenejów może utrzymywać się przez cały rok). Zajmuje również sporo czasu, należy więc zaplanować nocleg na trasie w jednym z górskich schronisk (hiszp. refugio).
Teoretycznie schroniska w Hiszpanii powinny być dostępne przez wszystkie dni w roku. Jednak w praktyce należy zgłosić im nasz planowany pobyt w górach oraz nocleg wcześniej, gdyż tylko wówczas będziemy mieć gwarancję że będzie tam obecny ich personel.
Najpiękniejsze zakątki Pirenejów znajdują się w niższych partiach masywu. Jest tam niezliczona ilość szlaków o różnych stopniach trudności, w zdecydowanej większości nadająca się na kilkugodzinne piesze wycieczki dla wszystkich (nawet rodzin z małymi dziećmi). Ich trasa wiedzie przez malownicze doliny, w których można delektować się pięknem krajobrazów i bogactwem górskiej przyrody. Dostępne są w okresie od wiosny do jesieni, zwykle od końca kwietnia do połowy listopada (kiedy ścieżki nie są ośnieżone). Znajdują się między innymi na terenie dwóch pirenejskich parków narodowych w Hiszpanii: Ordesa y Monte Perdido oraz Aigüestortes y Estany de Sant Maurici. Jednym z najpopularniejszych szlaków o najniższym stopniu trudności jest wycieczka do górskiej niecki Forau d´Aigualluts w krajobrazowym parku Posets-Maladeta niedaleko kurortu Benasque.
Parki narodowe i naturalne w Pirenejach
Pireneje urzekają swoją ze względu na bardzo ciekawą rzeźbę geologiczną. Przykładem są potężne kaniony (zwykle noszące nazwę cañón lub garganta) wycięte w wapiennych skałach. Najpiękniejsze z nich to Cañón de Añisclo i Gargantas de Escuaín. Jest tam także niezliczona ilość górskich potoków, wodospadów oraz jezior. Pireneje wyróżnia także bogactwo flory i fauny, głównie dzięki znajdującym się tam wielkim obszarom leśnym. W górach tych swoje naturalne siedliska ma ponad 200 gatunków zwierząt. Z ponad 4,5 tysiąca gatunków roślin około 160 to odmiany endemiczne. Na szlakach bez trudu można napotkać kozice, świstaki, będące pod ochroną gryzonie oraz drapieżne ptaki. W hiszpańskiej części Pirenejów (razem z przedgórzem) wyodrębniono 2 parki narodowe (parque nacional) oraz 9 parków naturalnych (parque natural):
- Parque Nacional de Aigüestortes y Estany de Sant Maurici (Katalonia)
- Parque Nacional de Ordesa y Monte Perdido (Aragonia)
- Parque Natural Cabeceras del Ter y del Freser (Katalonia)
- Parque Natural de la Zona Volcánica de la Garrotxa (Katalonia)
- Parque Natural de las Marismas del Ampurdán (Katalonia)
- Parque Natural de los Valles Occidentales (Aragonia)
- Parque Natural de Posets-Maladeta (Aragonia)
- Parque Natural del Alto Pirineo (Katalonia)
- Parque Natural del Cabo de Creus (Katalonia)
- Parque Natural del Cadí-Moixeró (Katalonia)
- Parque Natural Regional de los Pirineos Catalanes (Katalonia, Andora, Francja)
Przedgórze Pirenejów i atrakcje turystyczne
Z racji trudnej dostępności oraz mało korzystnych warunków dla uprawy roślin w Pireneje były w dawnych czasach słabo zasiedlone przez ludzi. Dlatego też próżno tam szukać zabytków oraz śladów obecności wielkich cywilizacji. Inaczej jest w przypadku rozległego terytorium Przedgórza Pirenejów (hiszp. Prepirineo), Położone jest ono na południe od masywu, a jego granicę wyznaczają doliny rzek Aude, Garona i Ebro. Tereny te zajmują większą część prowincji Huesca (Aragonia), Gerona (Katalonia) oraz wycinek autonomicznych wspólnot Nawarry, Kraju Basków oraz Katalonii (Prowincja Lérida). Na przedgórzu znajdują się nieco niższe góry w większości nie przekraczające wysokości 2.000 m n.p.m., doliny poprzecinane wspaniałymi wąwozami oraz potokami, jak również osobliwe formacje skalne (Mallos de Riglos).
Przedgórze Pirenejów pochwalić się może wieloma miejscowościami z bogatą historią sięgającą czasów średniowiecza. Jest tam wiele miasteczek i wiosek z charakterystyczną zabudową. Wyróżnikiem podpirenejskiej architektury są kamienne elewacje domów oraz romańskie kościoły. Nie brakuje średniowiecznych zamków, zarówno chrześcijańskich (znana z kadrów filmu Królestwo Niebieskie twierdza Castillo de Loarre) jak i wzniesionych przez Maurów podczas ich inwazji na Półwysep Iberyjski. Planując dłuższy pobyt w Pirenejach warto zwiedzić miejscowości takie jak Aínsa, Alquézar oraz Beget. Wśród licznych średniowiecznych świątyń niektóre tak jak klasztor Monasterio de San Juan de la Peña zachwycają nie tylko swoją romańską architekturą.
Bądąc w Pirenejach warto skosztować win wytwarzanych z winogron uprawianych na przedgórzu w ramach apelacji D.O. Somontano lub D.O. Costers del Segre. Można też zwiedzić najciekawsze z tamtejszych winnic takie jak Enate i Castell d'Encus.