Co wpływa na to, że większość terytorium Hiszpanii stanowi doskonałe siedlisko dla różnorodnych gatunków ptaków? Powodów tego jest bardzo wiele. Jednym z najważniejszych jest geograficzna specyfika Półwyspu Iberyjskiego. Hiszpania to obok Szwajcarii drugi najwyżej położony kraj w Europie, z wieloma masywami górskimi. Charakterystyczne są tam rozległe płaskowyże poprzecinane wąwozami rzek. Większość granic tego kraju przebiega przy wybrzeżach mórz i oceanu. Ze względu na dużą powierzchnię kontynentalnej Hiszpanii, występuje tam wiele makroklimatów. Na południu kraju zimują ptaki migrujące po okresie letnim z chłodniejszych części naszego kontynentu. Z kolei w najwyższych masywach, nie tylko na północy Hiszpanii, można napotkać zwierzęta preferujące klimat wysokogórski.
Miejsc, które są idealne do obserwacji ptaków w Hiszpanii jest niezliczona ilość. W większości znajdują się one na terenie tamtejszych parków narodowych (parques nacionales), odpowiedników naszych parków krajobrazowych (parques naturales) lub specjalnych stref ochrony ptaków ZEPA (Zonas de Especial Protección para las Aves). Poniżej prezentujemy te, które cieszą się największą popularnością wśród amatorów birdwatching'u.
Birdwatching w Parque Nacional de Doñana (Andaluzja, prowincje Cádiz i Huelva)
Tak zwane "marismas" czyli nadmorskie mokradła w parku narodowym Doñana w Hiszpanii to jedno z najważniejszych lęgowisk ptactwa w całej Europie. Można tam obserwować około 200 tysięcy ptaków należących do ponad 300 gatunków migrujących ze środkowej i północnej części naszego kontynentu. Wspomniane mokradła, których ekosystem dopełniają ruchome wydmy oraz lasy porośnięte sosną pinią, rozciągają się w większej części na lewym brzegu rzeki Guadalquivir uchodzącej do Atlantyku. Wśród pomieszkujących tam gatunków zagrożonych wyginięciem można wypatrzeć tam czaplę modronosą i sterniczkę białogłową. Na terenie parku Doñana nie brakuje licznych stad kojarzonego z Hiszpanią flaminga, ale również ptaków drapieżnych takich osobniki kani czarnej czy orła iberyjskiego. Wśród ssaków polujących na tamtejszych mokradłach można napotkać rysia iberyjskiego.
Amatorzy birdwatchingu mają do wyboru różnorodne formy aktywności związanych z obserwacją ptaków na terenie Parque Nacional de Doñana. Istnieje tam 5 centrów informacyjnych, w których oprócz możliwości obejrzenia audiowizualnych ekspozycji można otrzymać wiele cennych wskazówek oraz broszur. Zlokalizowane są w pobliżu trzech miejscowości: Matalascañas ("La Rocina", "El Palacio del Acebrón" i "El Acebuche"), Villamanrique de la Condesa ("José Antonio Valverde") oraz Sanlúcar de Barrameda ("Fábrica de Hielo"). Stamtąd można się bezpośrednio udać na pieszy spacer, który prowadzi przez drewniane kładki przecinające tereny mokradeł. To jednak tylko jedna z form organizacji birdwatchingu. Ptaki można podziwiać także w trakcie organizowanych przejażdżek konnych, rowerowych, statkiem lub terenowym autobusem.
Birdwatching w Parque Nacional de Monfragüe (Estremadura, prowincja Cáceres)
Park narodowy Monfragüe to raj dla miłośników obserwowania i fotografowania żyjących w naturze ptaków drapieżnych. Jego ekosystem stanowią głównie skaliste wąwozy biegnące po obydwu brzegach rzeki Tag oraz Tiétar, jak również otaczające je rozległe pastwiska porośnięte różnorodnymi odmianami dębów. Zamieszkuje tam ponad 300 par sępów kasztanowatych, 100 par sępów płowych, 30 par białosępów, orły (iberyjskie, przednie, południowe), sokoły, myszołowy i puchacze.
Teren parku narodowego nie jest zbyt rozległy, dlatego można w ciągu jednego dnia dotrzeć oznaczonymi szlakami nawet do kilku doskonałych stanowisk . Wcześniej jednak warto jest zajechać do centrum informacji przyrodniczej El Centro de Interpretación de la Naturaleza w Villarreal de San Carlos. Tam otrzymacie egzemplarze broszur oraz niezbędne mapy. Poniżej spis miejsc polecanych do obserwacji ptaków w Parque Nacional de Monfragüe, który można zwiedzać w czasie wycieczek pieszych, rowerowych oraz konnych:
Salto del Gitano / Peña Falcón - majestatyczny klif, z którego "na wyciągnięcie ręki" są krążące nad kanionem sępy kasztanowate, sępy płowe, czarne bociany, orły, sokoły, puszczyki oraz białosępy.
Portilla del Tiétar - drugie w Monfragüe pod względem atrakcyjności miejsce obserwacji drapieżnych ptaków, królują tam sępy płowe, białosępy i orły iberyjskie
La Serrana - najłatwiej wypatrzeć stamtąd sępy płowe i białosępy.
La Tajadilla - dominują orły południowe, sępy płowe i białosępy.
La Báscula - to ulubione siedlisko sępów kasztanowatych, w którym można napotkać również kilka par orła iberyjskiego
La Higuerilla - dolinę rzeki Tiétar upodobały sobie szczególnie bociany czarne oraz białosępy.
Birdwatching w Parque Nacional de Ordesa y Monte Perdido (Aragonia, prowincja Huesca)
Park narodowy Ordesa y Monte Perdido w środkowej części hiszpańskich Pirenejów znany jest ze wspaniałych szlaków trekkingowych. To także idealne miejsce dla miłośników wysokogórskiej przyrody, w tym oczywiście obserwatorów ptaków. Ci których pasją jest birdwatching mogą wypatrzeć tam 68 gatunków ptactwa. Wizytówką parku jest orłosęp. Wśród latających drapieżników podpatrzeć można tam także między innymi orły przednie, sępy płowe, sępy kasztanowate, białosępy, kanie (rude i czarne), jastrzębie, gadożery, syczki oraz uszatki. Jego ekosystem stanowią głównie skaliste wąwozy biegnące po obydwu brzegach rzeki Tag oraz Tiétar, jak również otaczające je rozległe pastwiska porośnięte różnorodnymi odmianami dębów. Zamieszkuje tam ponad 300 par sępów kasztanowatych, 100 par sępów płowych, 30 par białosępów, orły (iberyjskie, przednie, południowe), sokoły, myszołowy i puchacze.
Jeśli chcielibyście na własną rękę zorganizować birdwatching w parku narodowym Ordesa y Monte Perdido najlepiej na wstępie wybrać się do centrum informacji turystycznej w miejscowości Torla (Centro de Interpretación Torla – sector Ordesa). Czynne jest w godzinach 9:00-14:00 oraz 16:15-19:00. Znajdują się tam ciekawe ekspozycje poświęcone przyrodzie w Parque Nacional de Ordesa y Monte Perdido. Warto tam także zaopatrzyć się w przydatne mapy, przewodniki i broszury.